Wat willen “we” niet? In het volgende geef ik, als Europees cultuurmens, mijn eigen opvatting. Deze komt vanzelfsprekend niet precies overeen met de opvattingen van andere Europese cultuurmensen, maar stemt er op belangrijke punten toch mee overeen. Er bestaat onder historici, theologen en filosofen die serieus studie hebben gemaakt van de Europese cultuur tenslotte toch een zekere consensus.
- Wij willen niet dat de Europese cultuur wordt overgenomen door een andere cultuur, dus ook niet door een islamitische cultuur. Dit is vanzelfsprekend (kwestie van survival) en behoeft niet beargumenteerd te worden. Degenen die een andere opvatting zijn toegedaan moeten daar argumenten voor aanvoeren, de bewijslast ligt bij hen.
- Wij willen geen mensen Europa binnenhalen die alleen maar de materiële vruchten van de Europese cultuur willen plukken en geen enkele interesse hebben voor (of zelfs een hekel hebben aan) het unieke karakter van deze cultuur en voor de moeite en zorg waarmee die door vele generaties is opgebouwd.
- Wij willen geen mensen Europa binnenhalen met een geloof dat andersgelovigen of “ongelovigen” als minderwaardig beschouwt.
- Wij willen niet de introductie in onze cultuur van een godsbeeld waarin het tweede gebod (met zijn nadruk op de zelfstandige waardigheid van de mens) geheel ontbreekt.
- Met erkenning van alle problemen die samenhangen met het beoefenen van wetenschap of muziek ter wille van zichzelf willen wij geen godsdienst die deze beoefening in principe verbiedt of ontmoedigt.
- Met erkenning van alle problemen die samenhangen met het afbeelden van menselijke figuren willen wij geen godsdienst die zulke afbeeldingen in principe verbiedt of ontmoedigt.
- Wij willen geen cultuur die abstrahering in wetenschap of muziek ontmoedigt.
- Wij willen de vrijheid van het individu om van “het geloof” af te vallen. Deze afval kan voor de een een bevrijding betekenen en voor de ander een verlies, maar het individu moet hierin zijn eigen weg kunnen gaan, onbeïnvloed door dwangmaatregelen van de kant van de gelovigen of van de staat.