Stel eens: twee kinderen A en B bevinden zich in de kinderkamer en krijgen ruzie. Ze raken slaags en om beurten slaan ze elkaar op de kop of schelden elkaar uit. Dan komt plotseling hun moeder binnen en ziet nog net de laatste gebeurtenis: A slaat B op zijn kop.
Hoe zal zij de situatie beoordelen? Zij zal tegen A zeggen: “Jij gebruikt geweld, jij bent de schuldige”. Ongetwijfeld zal A dan zeggen: “Ja maar hij heeft mij net voor ezel uitgescholden”. En dan B weer: “Ja maar hij heeft mij daarvóór op mijn kop geslagen”.
Het is duidelijk dat de beoordeling van wie begonnen is (en dus schuldig is) afhangt van het moment waarop de moeder binnen komt. Dit probleem is al in 1967 grondig doordacht in het beroemde boek “De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie” (1). De auteurs hiervan noemen dit probleem het probleem van de “interpunctie” van de gebeurtenissen. Zij geven tal van voorbeelden, bijvoorbeeld hoe vlak voor de Eerste Wereldoorlog de Entente en de Geallieerden verstrikt raakten in een bewapeningswedloop, waarbij zij beiden dachten slechts defensief te reageren op de agressie van de tegenpartij (2).
Bij de oorlog in Oekraïne herhaalt zich momenteel hetzelfde proces: als reactie op de dreiging van het voormalige communistische blok heeft de EU zich steeds verder uitgebreid naar het oosten, als reactie op de dreiging van deze uitbreiding wilde Poetin voorkomen dat Oekraïne lid wordt van de NAVO en begon hij om te laten zien dat het hem ernst was grootscheepse legeroefeningen, als reactie daarop begon het westen de toetreding van Oekraïne te vergemakkelijken en te versnellen, als reactie daarop viel Rusland Oekraïne binnen, enzovoort. De visie hierop is afhankelijk van het moment waarop je de kinderkamer van de internationale politiek binnentreedt. Dat moment bepaalt jouw interpunctie van de gebeurtenissen.
(21 maart 2022)
xxxx
(1) P.Watzlawick, J.H.Beavin en D.D.Jackson (1967): De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie.
(2) Belangrijke passage uit dit boek: https://twitter.com/gherusselman/status/1506005328663658508?s=20&t=tR0QVKeEs9gAl_lJIqi5ig
xxxx
xxxx
xxxx
xxxx
xxxx
xxxx
xxxx
xxxx
xxxx